شهر مشهد، به عنوان یکی از قطبهای اصلی زیارت در ایران، همواره با وجهه مذهبیاش شناخته شده است. اما در حاشیههای این شهر تاریخی و معنوی، طبیعتی بکر و آرامبخش وجود دارد که در سکوت و کمتوجهی پنهان مانده است. یکی از مهمترین جلوههای این طبیعت، چشمههایی هستند که از دل کوهها و دشتهای اطراف مشهد میجوشند و حیات و آرامش را به زمین و جان میبخشند. این چشمهها نهتنها منابع آبی ارزشمند برای کشاورزی و زیست بوم منطقه محسوب میشوند، بلکه از جاهای دیدنی مشهد برای گردشگری، طبیعتگردی و حتی درمانهای سنتی نیز به شمار میروند. در ادامه با مجله گردشگری مستر سفیر همراه باشید تا به بررسی ویژگی چشمههای اطراف مشهد بپردازیم.

چشمه گیلاس؛ بهشتی در گلستان
چشمه های اطراف مشهد کجاست؟ در شمال غرب مشهد، روستای گلستان میزبان یکی از دلانگیزترین چشمههای منطقه به نام چشمه گیلاس یا چشمه گلستان است. این چشمه از کوههای بینالود سرچشمه میگیرد و با آبی زلال و سرد، طراوت را به اطراف میپراکند. مسیر منتهی به چشمه از میان باغهای میوه، بهویژه درختان گردو و چنار عبور میکند و فضایی سبز، خنک و روحنواز ایجاد میکند. نزدیکی این چشمه به شهر، همراه با زیبایی منحصربهفردش، باعث شده تا در تعطیلات پایان هفته، مقصد بسیاری از خانوادههای مشهدی باشد که به دنبال آرامش و طبیعتاند. شما میتوانید با رزرو هتل از مسیر سفیر تجربه اقامتی فراموشنشدنی را در مشهد داشته باشید.
آبگرم رضویه؛ جاذبهای کمتر شناختهشده
در شرق مشهد و نزدیک منطقه رضویه، چشمهای آبگرم وجود دارد که اگرچه کمتر شناختهشده است، اما در میان ساکنان بومی منطقه طرفداران خاص خود را دارد. این چشمه که بهصورت طبیعی از دل زمین میجوشد، دارای دمای بالا و مواد معدنی مفیدی است. اگرچه امکانات رفاهی چندانی در اطراف آن وجود ندارد، اما تجربه نشستن کنار این چشمه و لمس گرمای طبیعی زمین، تجربهای متفاوت و آرامشبخش برای علاقهمندان به طبیعتگردی به شمار میرود. همچنین اگر علاقهمند به مکانهای تاریخی هستید از قبرستان ارامنه مشهد نیز بازدید فرمایید.
چشمه سبز گلمکان؛ دریاچهای کوچک اما خیالانگیز
در نزدیکی روستای گلمکان و در مسیر مشهد به چناران، چشمهای معروف به چشمه سبز جریان دارد که یکی از مقاصد محبوب گردشگران است. این چشمه به دریاچهای زیبا ختم میشود که با انعکاس کوهها در آب شفاف خود، چشماندازی رؤیایی خلق کرده است. این منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه و دسترسی نسبتاً آسان، فضای مناسبی برای کمپینگ و گذران اوقات فراغت در دل طبیعت فراهم کرده است. اطراف دریاچه، پوشیده از گیاهان بومی و درختان خودرویی است که به محیط حال و هوایی شاعرانه بخشیدهاند.

چشمه آبگرم شاهان گرماب؛ درمان در دل کوهستان
چشمه شاهان گرماب یکی از منحصربهفرد ترین چشمه های آبگرم اطراف مشهد است که در مسیر نیشابور قرار دارد. این چشمه بهدلیل حرارت بالا و وجود املاح معدنی، سالهاست که در میان مردم منطقه بهعنوان منبعی درمانی شناخته میشود. آب گرم این چشمه حاوی گوگرد، کلسیم و دیگر عناصر معدنی است که میتوانند در تسکین دردهای عضلانی، مفصلی و حتی برخی بیماریهای پوستی مؤثر باشند. بسیاری از مردم، مخصوصاً در ماههای سرد سال، برای استفاده از خواص درمانی این چشمه به این منطقه سفر میکنند و مدتی را در استخرهای طبیعی آن سپری میکنند.
زشک و چشمههای پنهان در دل بینالود
روستای زشک، یکی از مناطق کوهستانی و ییلاقی معروف در دامنه بینالود است که چشمههایی خنک و روان را در دل خود جای داده است. این روستا، با باغهای پرمیوه و مسیرهای پیادهروی دلانگیز، محیطی مناسب برای تفریحهای تابستانی و کوهپیمایی دارد. آب چشمه زشک، هم به مصرف کشاورزی میرسد و هم برای گردشگران تشنه طبیعت، طراوتی بینظیر به ارمغان میآورد. با وجود اینکه زشک در روزهای تعطیل جمعیت زیادی را میپذیرد، هنوز هم میتوان گوشههایی خلوت و بکر در مسیر چشمههای آن یافت که تنها صدای پرندگان و جریان آرام آب در آن شنیده میشود.
ظرفیتهای گردشگری و لزوم حفاظت
چشمههای اطراف مشهد، علاوه بر جنبه طبیعی و درمانی، ظرفیتهای قابل توجهی برای توسعه گردشگری پایدار دارند. وجود مسیرهای طبیعتگردی، امکان کمپینگ، عکاسی، آفرود و حتی فعالیتهای آموزشی در حوزه محیط زیست، همگی از فرصتهایی هستند که این مناطق در اختیار دارند. اما بهرهبرداری از این ظرفیتها نیازمند نگاه مسئولانه و برنامهریزیشده است. متاسفانه در برخی مناطق، تخریب محیط زیست، ریختن زباله و برداشت بیرویه آب از منابع طبیعی، چشمهها را با تهدید جدی مواجه کرده است.
در این میان، آموزش گردشگران، نظارت دستگاههای محیط زیست، و مشارکت جوامع محلی میتواند نقش اساسی در حفظ و احیای این منابع ارزشمند ایفا کند. اگر امروز برای حفظ چشمههای اطراف مشهد اقدام نکنیم، فردا تنها در عکسها از آنها یاد خواهیم کرد.
سخن پایانی
چشمهها، شریانهای حیاتی طبیعتاند. در اطراف مشهد، این منابع زلال و گوارا نهتنها بخشی از زیبایی طبیعی و تنوع زیستی منطقه را تشکیل میدهند، بلکه میتوانند به یکی از ارکان توسعه پایدار گردشگری تبدیل شوند. بازدید از چشمههای مشهد، فرصتی برای بازگشت به طبیعت و درک اهمیت حفاظت از آن است؛ فرصتی که نباید به سادگی از کنار آن گذشت.